Hz. İbrahim (a.s)

[center][font:36d5=Arial][size=16][color:36d5=red]Hz. İBRÂHİM (a.s)[/color][/size][/font][/center]

[font:36d5=Arial][color:36d5=#000000][size=16]Kur'an-ı Kerim'de Allahu Teâlâ'nın "Halil" dost diye nitelediği [/size][/color][/font]

[font:36d5=Arial][color:36d5=#000000][size=16]ulu'l-azm mertebesinde olan peygamber.[/size][/color][/font]

[font:36d5=Arial][color:36d5=#000000][size=16]Nuh (a.s)'un çocukları ve torunları, önce Irak'a yerleşmiş ve [/size][/color][/font]

[font:36d5=Arial][color:36d5=#000000][size=16]Fırat nehrinin yakın bir yerinde Babil şehrini kurmuşlardı. [/size][/color][/font]

[font:36d5=Arial][color:36d5=#000000][size=16]Daha sonra, burada yerleşmiş olanlardan bir grup ayrılıp Dicle [/size][/color][/font]

[font:36d5=Arial][color:36d5=#000000][size=16]kıyısında -bugün Musul şehrinin civarında- Ninova şehrini [/size][/color][/font]

[font:36d5=Arial][color:36d5=#000000][size=16]inşâ etmişlerdi. Babil'deki halkın yerlileri olan Nabt kavmi, [/size][/color][/font]

[font:36d5=Arial][color:36d5=#000000][size=16]Süryânî dilini konuşmakta olup Babil şehrini de başkent [/size][/color][/font]

[font:36d5=Arial][color:36d5=#000000][size=16]yapmışlardı. Ninova'da ortaya çıkan Asur devletinde ise [/size][/color][/font]

[font:36d5=Arial][color:36d5=#000000][size=16]başkent Ninova olup, Babil'i hâkimiyetleri altına almıştı. Bir [/size][/color][/font]

[font:36d5=Arial][color:36d5=#000000][size=16]süre sonra Babil'de, Keldânîler, Asurluların hâkimiyetleri [/size][/color][/font]

[font:36d5=Arial][color:36d5=#000000][size=16]altında bulunan Nabt'ların ilim ve kültürüne sahip çıkmıştı.[/size][/color][/font]


[font:36d5=Arial][color:36d5=#000000][size=16]Babilliler, tek Allah'a inanmayıp putlara ve yıldızlara taparlardı. [/size][/color][/font]

[font:36d5=Arial][color:36d5=#000000][size=16]Putları ve yıldızları, ruhların sembolü olarak kabul ederlerdi. [/size][/color][/font]

[font:36d5=Arial][color:36d5=#000000][size=16]Onların bu inancına "Sâbiîlik" denir. Sâbiîlik; ruhlara ve [/size][/color][/font]

[font:36d5=Arial][color:36d5=#000000][size=16]meleklere ibadet esasından başlar ve giderek yıldızlara, aya, [/size][/color][/font]

[font:36d5=Arial][color:36d5=#000000][size=16]güneşe ve sonunda bunlar adına yapılmış putlara tapmağa [/size][/color][/font]

[font:36d5=Arial][color:36d5=#000000][size=16]varırdı. Babil'de putların hem yapılıp hem de tapıldığı [/size][/color][/font]

[font:36d5=Arial][color:36d5=#000000][size=16]puthaneler vardı. Bundan dolayı devlet yönetiminde bir [/size][/color][/font]

[font:36d5=Arial][color:36d5=#000000][size=16]puthane bakanı bile bulunurdu. İşte Allah, böyle inançtan [/size][/color][/font]

[font:36d5=Arial][color:36d5=#000000][size=16]yoksun ve medeniyetten uzak bir toplum olan Babil halkına [/size][/color][/font]

[font:36d5=Arial][color:36d5=#000000][size=16]İbrahim (a.s)'ı göndermişti.[color:36d5=red] "İbrahim" kelimesinin manası [/color][/size][/color][/font]

[font:36d5=Arial][color:36d5=#000000][size=16][color:36d5=red]"cemaat babası" demektir.[/color] Nitekim kendisinden sonra gelen [/size][/color][/font]

[font:36d5=Arial][color:36d5=#000000][size=16]peygamberle babası Hz. İbrahim'dir.[/size][/color][/font]

[size=16]Cemaatının "Allah'ın dostu" anlamına gelen "[color:36d5=red]Halîlullah[/color]"

ünvanına sahip İbrahim (a.s), "Ulü'l-azm" denilen [/size]

[size=16]büyük peygamberlerden biridir. "Ulü'l-azm" gayesine [/size]

[size=16]erişen diğer peygamberler ise Nuh (a.s), Musa (a.s), [/size]

[size=16]İsa (a.s) ve Muhammed (a.s)'dir. Hz. İbrahim'in [/size]

[size=16]"halilullah" lakabını alması Allah'a olan sevgi ve [/size]

[size=16]bağlılığındandır. Bir rivayete göre Hz. İbrahim [/size]

[size=16]insanlara karşı çok cömert olduğu ve onlardan hiçbir [/size]

[size=16]şey istemediği için "halilullah" diye nitelendirilmiştir.[/size]


[size=16]İbrahim (a.s)'ın nesebi hakkındaki rivâyetler [/size]

[size=16]muhteliftir. Ancak rivayetlerin hepsi Sâm b. Nûh'a [/size]

[size=16]vardığında ittifak etmiştir. Babasının ismi Tarih lakabı [/size]

[size=16]Âzerî'dir.[/size]

[size=16]Hz. İbrahim'in ismi Kur'an-ı Kerim'de yirmi beş sûrede [/size]

[size=16]altmış dokuz defa geçmiştir. Kur'an-ı Kerim'de Hz. [/size]

[size=16]İbrahim değişik isim ve sıfatlarla anılmış ve [/size]

[size=16]kendisinden övgüyle bahsedilmiştir. Kur'an'da da [/size]

[size=16]geçen sıfatlarının bazıları: Evvâh (çok ah eden), Halim, [/size]

[size=16]Munib (Allah'a sığınan), Hanîf, Kânit (Allah'a kulluk [/size]

[size=16]eden), Şâkir.[/size]


[size=16]Hz. Peygamber (s.a.s)'de Hz. İbrahim (a.s)'ın faziletini [/size]

[size=16]anlatırken şöyle der: "Kıyâmet günü ilk elbise [/size]

[size=16]giydirilen kişi, İbrahim'dir." (Buhâr;, Enbiyâ, . "bir [/size]

[size=16]gece bana rüyamda her zaman gelen iki melek (Cibril [/size]

[size=16]ile Mikâil) geldi. Bunlarla beraber gittik nihayet uzun [/size]

[size=16]boylu birinin yanına vardık, (Semaya doğru yücelen) [/size]

[size=16]boyunun uzunluğundan başını neredeyse [/size]

[size=16]göremeyecektim. O İbrahim (a.s) idi (Buhârî, Enbiyâ, [/size]

[size=16]).[/size]

[size=16]İbrahim (a.s) Babil halkına uzun süre hak dini,

dünyayı, âhireti, hayatı, ölümü ve yeniden dirilişi [/size]

[size=16]anlatmış, en yakını olan babasına ise bu meseleyi [/size]

[size=16]inceden inceye izah etmişti. Ancak başta babası Âzer [/size]

[size=16]olmak üzere halk, İbrahim (a.s)'a inanmayıp inkâr [/size]

[size=16]etmişti. İbrahim (a.s), babasının bu hareketine [/size]

[size=16]kızmamış, ona darılmamıştı. Hatta onun için Allah'tan [/size]

[size=16]rahmet dileyerek babasına karşı şöyle dedi: "Sana [/size]

[size=16]selâm olsun! Senin için rabbımdan mağfiret [/size]

[size=16]dileyeceğim. Çünkü O, bana karşı [/size]

[size=16]lütufkârdır" (Meryem, 19/47). Bundan sonra İbrahim [/size]

[size=16](a.s), baba ocağını terkederek oradan ayrıldı.[/size]


[size=16]Milletine, putların hiçbir fayda sağlayamayacağını pek [/size]

[size=16]çok kere söyleyen ve ancak Yüce Allah'ı üstün [/size]

[size=16]niteliklere sahip olduğunu bildiren İbrahim (a.s), [/size]

[size=16]milletinin kendisine inanmadığını görünce hemen [/size]

[size=16]Nemrud'a gitti. Kur'an-ı Kerîm'de ismi geçmeyen ve o [/size]

[size=16]sıralar milletinin başında bulunan Nemrud, sahip [/size]

[size=16]olduğu servet ve saltanatıyla kendini ilâh [/size]

[size=16]sanmaktaydı.[/size]


[size=16]İbrahim (a.s), Nemrud'a Allah inancından bahsetti. [/size]

[size=16]Fakat o reddetti ve İbrahim (a.s) ile Rabbi hakkında [/size]

[size=16]münakaşaya girişti. İbrahim (a.s) Allah Teâlâ'nın hem [/size]

[size=16]dirilttiğini hem de öldürdüğünü söyleyince Nemrud, [/size]

[size=16]kendisinin de bunu yapmağa gücü yettiğini ifade eder. [/size]

[size=16]Nemrud, bunu ispat için, iki adamı getirtmiş, birini [/size]

[size=16]öldürmüş, diğerini bırakmış; böylece öldürmeğe ve [/size]

[size=16]diriltmeğe kâdir olduğunu göstermişti. Bu defa İbrahim [/size]

[size=16](a.s.): "Allah güneşi doğudan getiriyor, sen de batıdan [/size]

[size=16]getirsene" (el-Bakara, 2/258) deyince Nemrud şaşırıp [/size]

[size=16]kalmıştı.[/size]

[size=16]Bir ara, Allah inancını kabule yanaşmayan halk, bir

bayram günü âdetleri üzere puthaneye yemek [/size]

[size=16]getirmiş, putlarının önüne koymuş, daha sonra da [/size]

[size=16]eğlenme yerlerine gitmişti. İbrahim (a.s)'ı de [/size]

[size=16]götürmek istemişler, ancak o, rahatsız olduğu [/size]

[size=16]gerekçesiyle gitmemişti. Onlar eğlence yerlerine [/size]

[size=16]gidince, puthaneye girip putların hepsini paramparça [/size]

[size=16]etmiş, içlerinden sadece en büyüğünü, ona baş [/size]

[size=16]vursunlar diye sağlam bırakmıştı.[/size]

[size=16]Bayram eğlenceleri biten halk, yine âdetleri üzere [/size]

[size=16]yemeklerini almak için puthaneye gelmiş, ancak [/size]

[size=16]puthaneyi harabeye dönmüş bir durumda görünce, [/size]

[size=16]putları bu hale getirenin İbrahim (a.s.) olabileceğini [/size]

[size=16]düşünmüşler, İbrahim (a.s)'i çağırıp şu şekilde sorguya [/size]

[size=16]çekmişlerdir: "Ey İbrahim! Tanrılarımıza bu hareketi [/size]

[size=16]sen mi yaptın?" Hz. İbrahim bu soruya "Belki onu, şu [/size]

[size=16]büyükleri yapmıştır. Konuşabiliyorsa, onlara sorun!" [/size]

[size=16]şeklinde cevap verdi (el-Enbiyâ, 21/62-63). Halk, [/size]

[size=16]putların cansız ve konuşamaz olduklarını itiraf edince [/size]

[size=16]İbrahim (a.s) tevhid inancını haykırırcasına şöyle dedi: [/size]

[size=16]"O halde Allah'ı bırakıp da size hiç bir fayda ve zarar [/size]

[size=16]veremeyecek olan putlara ne diye taparsınız? Size de, [/size]

[size=16]Allah'ı bırakıp taptıklarınıza da yazıklar olsun! Hâlâ [/size]

[size=16]akıllanmayacak mısınız?" (el-Enbiyâ, 21/66-67).[/size]

[size=16]İbrahim (a.s)'ın bu savunması, sapıklar tarafından

onun suçlu duruma düşmesine yetmişti. Sapıkların [/size]

[size=16]lideri Nemrud, İbrahim (a.s)'ın öldürülerek veya [/size]

[size=16]yakılarak cezalandırılmasını teklif etmiş ve nihayet [/size]

[size=16]ateşte yakılmasına karar verilmişti. Hazırlanan ateşin [/size]

[size=16]alevi, en şiddetli ve hararetli duruma geldiğinde [/size]

[size=16]İbrahim (a.s)'ı mancınıkla fırlatıp ateşe attılar. Ancak [/size]

[size=16]ateşin ve her şeyin sahibi olan Allah, ateşe şöyle emir [/size]

[size=16]verdi: "Ey ateş! İbrahim'e karşı serin ve zararsız [/size]

[size=16]ol!" (el-Enbiyâ, 21/69). Böylece İbrahim (a.s) ateşten [/size]

[size=16]kurtulmuş oldu. O sırada İbrahim (a.s)'a inanan tek bir [/size]

[size=16]kişi vardı; o da Lut (a.s) idi.[/size]


[size=16]Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur: "İbrahim aleyhi's-[/size]

[size=16]salâtü ve's Selâm yalnız üç defa (te'vil ile başka bir [/size]

[size=16]manaya çevirerek) yalan söylemiştir. Bunların ikisi [/size]

[size=16]Aziz ve Celil olan Allah'ın zâtı ve rızası için: Birisi [/size]

[size=16](putperestlere) "ben hastayım" demesi öbürüsü de [/size]

[size=16]"Belki putların şu büyüğü bu işi işlemiştir" demesi. [/size]

[size=16]Resulullah üçüncüsü için de şöyle demiştir: "İbrahim [/size]

[size=16]günün birinde zevcesi Sâre ile birlikte azılı bir zalime [/size]

[size=16]uğramıştı" (Buhârî, Enbiya, .[/size]

[size=16]Hadisenin devamı şöyle anlatılmıştır. Hz. İbrahim

amcasının kızı olan hanımı Hz. Sâre ile birlikte Mısır [/size]

[size=16]tarafına seyahat ederken "Erdün" kasabasına [/size]

[size=16]gelmişler; şehrin kralı ile aralarında ilginç bir hadise [/size]

[size=16]geçmiştir. Ebu Hureyre, Peygamber (s.a.s)'den rivayet [/size]

[size=16]etmiştir. Hz. Peygamber şöyle anlatmıştır: "İbrahim [/size]

[size=16](a.s) hanımı Sâre ile birlikte bir şehre gelmişlerdi. O [/size]

[size=16]şehirde bir kral veya zâlim bir idareci vardı. Bu zâlime [/size]

[size=16]"İbrahim, yanında çok güzel bir kadınla şehre girdi" [/size]

[size=16]diye haber gönderdiler. Kral "ey İbrahim! yanındaki [/size]

[size=16]kadın neyin, kimindir?" diye sordurdu. İbrahim (a.s) [/size]

[size=16](din) kardeşimdir" dedi. Sonra Sâre'ye gelip "sakın [/size]

[size=16]beni yalancı çıkarma, ben bunlara seni kız kardeşimdir [/size]

[size=16]dedim. Allah'a yemin ederim ki, yeryüzünde benden, [/size]

[size=16]senden başka iman eden hiç kimse yoktur" buyurdu. [/size]

[size=16]Sâre kralın yanına gelince kral (ona kötülük yapmaya) [/size]

[size=16]teşebbüs etti. Hz. Sâre kalktı abdest aldı, namaza [/size]

[size=16]durdu. Sonra şöyle dua etti: "Yâ Rab! Ben sana ve [/size]

[size=16]senin peygamberine iman ettimse, ben kadınlığımı [/size]

[size=16]zevcimden başkasına karşı koruduysam (ki şu ana [/size]

[size=16]kadar böyleydim) benim üzerime şu kâfiri musallat [/size]

[size=16]etme". Kralın nefesi boğuldu; ayağıyla yere vurarak [/size]

[size=16]çırpınmaya başladı. Bunun üzerine Sâre "Allahım şayet [/size]

[size=16]bu adam ölürse bunu bu kadın öldürdü denilir" diye [/size]

[size=16]dua etti. Bunun üzerine adam rahatladı". Bu hadise üç [/size]

[size=16]defa tekrarlandı. "Bunun üzerine melik etrafındakilere" [/size]

[size=16]siz bana şeytan göndermişsiniz Bu kadını İbrahim [/size]

[size=16](a.s)'e gönderiniz. Hâcer'i de Sâre'ye veriniz" dedi. [/size]

[size=16]Bunun üzerine Sâre Hz. İbrahim'in yanına gelerek ona [/size]

[size=16](olayı anlattı) ve "Anladın mı! Allah kâfiri zelil etti; [/size]

[size=16]bana bir cariyeyi de hizmetçi verdi" dedi (Buhârî, [/size]

[size=16]Buyû, 100; Hibe, 36).[/size]

[size=16]İbrahim (a.s), o ülkeden ayrıldıktan sonra pek çok yer

gezdi. Sonunda Şam'da karar kıldı. Orada kendisine [/size]

[size=16]inananlar günden güne arttı. İbrahim (a.s)'e inanların [/size]

[size=16]oluşturduğu kitleye "İbrahim milleti" adı verildi.[/size]

[size=16]İbrahim (a.s) Babil'den ayrılacağı zaman, babası için [/size]

[size=16]Allahu Teâlâ'dan bağışlanma dileyeceğini hatırlamış ve [/size]

[size=16]babasının affı için Allah'a şöyle yalvarmıştı: "Babamı [/size]

[size=16]da bağışla! Çünkü o sapıklardandır" (eş-Şuârâ, 26/86). [/size]

[size=16]Babası da olsa kâfirler için dua edilmeyeceğini bilen [/size]

[size=16]İbrahim (a.s) bunu, memleketinden ayrılırken verdiği [/size]

[size=16]sözden dolayı yapmıştı. İbrahim (a.s)'ın duası kabul [/size]

[size=16]edilmedi ve ayeti kerimede bu durum şöyle ortaya [/size]

[size=16]kondu: "Cehennemlik oldukları anlaşıldıktan sonra [/size]

[size=16]akraba bile olsalar puta tapanlar için mağfiret dilemek [/size]

[size=16]peygamberlere ve mü'minlere yaraşmaz" (et-Tevbe, [/size]

[size=16]9/113).[/size]


[size=16]İbrahim (a.s)'in bundan sonraki yaşantısı Lut (a.s), [/size]

[size=16]İsmail (a.s) ve İshak (a.s) ile birlikte geçti. Bunlar [/size]

[size=16]hakkında Allahu Teâlâ şöyle buyurur: "Onları [/size]

[size=16]buyruğumuz altında, insanları doğru yola götüren [/size]

[size=16]önderler yaptık; onlara iyi işler yapmayı, namaz [/size]

[size=16]kılmayı, zekât vermeyi vahyettik. Onlar bize kulluk [/size]

[size=16]eden kimselerdi" (el-Enbiyâ, 21/73).[/size]

[size=16]Allah Teâla, İbrahim (a.s)'a on sayfalık bir kitap da

vermiştir. Uzunca bir süre yaşadıktan sonra, ömrünün [/size]

[size=16]sonlarına doğru Mısır'a gitti. İbrahim (a.s) vefat [/size]

[size=16]ettiğinde -kuvvetli rivayetlere göre- Kudüs [/size]

[size=16]yakınlarında Halilü'r-rahman denilen yerde defnedildi.[/size]


[size=16]Hanîflik: İbrahim (a.s)'in dinin temeli tevhide (Allah'ın [/size]

[size=16]birliğine) dayanıyordu. Ancak zamanla bu inanç [/size]

[size=16]unutulmuş ve putperestlik Araplar arasında tamamen [/size]

[size=16]yayılmıştı. Buna rağmen birkaç kişide tevhit akîdesinin [/size]

[size=16]izleri görülüyordu. Bunlara "Hanif" denirdi.[/size]


[size=16]Hanîf, batıldan uzak, Hakk'a yönelen ve tevhit inancı [/size]

[size=16]üzere bir Allah'ı tasdik eden kişi demektir. Kur'an-ı [/size]

[size=16]Kerim de "hanîf" kelimesi birkaç yerde geçer. "Hanif" [/size]

[size=16]kelimesi daha çok, Hz. İbrahim için Allah'a saf ve [/size]

[size=16]temiz bir şekilde ibadet eden bir kul anlamında [/size]

[size=16]kullanılmıştır.[/size]

[size=16]Haniflikle ilgili ayetlerde şu ifadeler bulunur: "Ve hanif

olarak yüzünü dine doğrult ve sakın Allah'a ortak [/size]

[size=16]koşanlardan olma!" (Yunus 10/105) "Sonra da biz, [/size]

[size=16]Hanîf olan, müşriklerden olmayan İbrahim'in dinine [/size]

[size=16]uy, diye sana vahyettik" (en-Nahl, 16/123).[/size]

[size=16]İslâm'dan önce Arap toplumunda; Varaka b. Nevfel, [/size]

[size=16]Abdullah b. Cahş, Osman b. Hüveyris, Zeyd b. Amr, [/size]

[size=16]Kuss b. Sâide gibi kişiler hanifler arasında [/size]

[size=16]bulunuyordu. Bunlar; cansız, dilsiz, hiçbir şeye güçleri [/size]

[size=16]yetmeyen putların önünde eğilmeyi, onlara [/size]

[size=16]yalvarmayı çirkin sayan kişilerdi.[/size]

[color:70d8=red][b][i][u]Kaynak Şamil İslam Ansiklopedisi[/u][/i][/b][/color]